در یك پنل مطالعاتی عنوان شد؛
بایدها و نبایدهای دیپلماسی سایبری
به گزارش بی بی سرور، پژوهشگر دیپلماسی سایبر از لابراتوار داده و حکمرانی اظهار داشت: حضور ایران در هریک از مجامع و سازمان های منطقه ای و جهانی یکی از ابزارهای دیپلماسی سایبر کشور است.
به گزارش بی بی سرور به نقل از مهر، رویداد «مجمع حکمرانی اینترنت (IGF)؛ نمایشی بی حاصل یا بستری فرصت آفرین» با حضور تعدادی از مسئولان، کارشناسان و پژوهشگران حوزه دیپلماسی سایبر در دو پنل و توسط لابراتوار داده و حکمرانی و با مشارکت تعدادی از اندیشکده های کشور برگزار گردید.
در ابتدای پنل اول، احسان امینی به عنوان دبیر رویداد و مدیر پنل ضمن اشاره به دیپلماسی سایبر به بیان اهمیت این مساله در اسناد بالادستی کشور پرداخت و اظهار داشت: استفاده از ابزارها و ذهنیت دیپلماتیک در امتداد ارتقای حکمرانی فضای مجازی کشورها دیپلماسی سایبر است. همانگونه که فضای مجازی همه عرصه های زندگی بشری را تحت تأثیر خود قرار داده است، روابط بین الملل نیز یکی از مهم ترین زمینه های تحول یافته است. کشورهای مختلف به بکارگیری راهبردهای دیپلماسی سایبر روی آورده و آنرا هم در وجه سلبی و کنترل تهدیدات فضای مجازی و هم در وجه ایجابی و توسعه و صادرات خدمات و محتوای فضای مجازی خود استفاده می نمایند. کشور ایران نیز با عنایت به موقعیت خاص خود مانند درگیری با مسائلی همچون تحریم ها یا چالش تعامل با غول های فناوری و یا نگاه تمدنی کشور در صادرات خدمات و محتوای فضای مجازی بایستی نگاه ویژه ای به دیپلماسی سایبر داشته باشد.
دبیر رویداد با اشاره به اینکه در اسناد بالادستی از نخستین سالهای ورود اینترنت به ایران تا به امروز به دیپلماسی سایبر اشاره شده است، اضافه کرد: برای نمونه در بند هفتم سیاست های کلی شبکه های اطلاع رسانی کامپیوتری در سال ۱۳۷۷ آمده است: «اقدام مناسب برای دستیابی به میثاق ها و قوانین بین المللی و ایجاد اتحادیه های اطلاع رسانی با سایر کشورها خصوصاً کشورهای اسلامی بمنظور ایجاد توازن در حوزه اطلاع رسانی بین المللی و حفظ و صیانت از هویت و فرهنگ ملی و مقابله با سلطه جهانی» همین طور در بندهای ۳، ۴، ۱۹ و ۲۲ اهداف کلان سند استراتژیک جمهوری اسلامی ایران مصوب شورایعالی فضای مجازی در سال ۱۴۰۱ بر «دستیابی به قدرت فضای مجازی کشور در تراز جهانی و جایگاه نخست در میان کشورهای منطقه»، «تأمین حقوق، امنیت و منافع ملی در فضای مجازی و تحقق چندجانبه گرایی در حکمرانی اینترنت»، «دستیابی به جایگاه برتر در زنجیره ارزش خدمات و محتوا در کشورهای منطقه و جهان اسلام» و «تبدیل فضای مجازی کشور به کانون منطقه ای تبادل داده و ارائه خدمات زیرساختی ارتباطی و اطلاعاتی و تجاری و تجاری به کشورهای منطقه» تاکید شده است.
پژوهشگر دیپلماسی سایبر از لابراتوار داده و حکمرانی حضور ایران در هریک از مجامع و سازمان های منطقه ای و جهانی را به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی سایبر کشور مهم دانست و اضافه کرد: استفاده از ظرفیت مجامع و سازمان های منطقه ای و بین المللی نیازمند پیوست نگاری دقیق و احصاء نتایج مثبت و منفی آنست. مجمع حکمرانی اینترنت (IGF) یک رویداد و محفلی برای گفتگو و ارائه ایده ها پیرامون حکمرانی اینترنت و مسائل و چالش های آنست. مجامعی همچون IGF، WSIS و برخی دیگر از این رویدادها پاسخی به یکجانبه گرایی آمریکایی در حکمرانی اینترنت بوده اند. همین طور این مجمع به علت ماهیت گفتگویی آن رسمیت کمتری نسبت به سایر سازمان ها همچون ITU یا ICANN است و تا حدودی می توان گفت تعهدات الزام آوری ندارد. از این روی به نظر می رسد محل مناسبی برای نقطه شروع دیپلماسی سایبر در کنار برخی نقاط مزیتی دیگر مانند سازمان اکو، همکاری شانگهای، بریکس باشد. در این رویداد با عنایت به نزدیکی برگزاری IGF2023 به تاریخچه، چشم انداز پیش روی این مجمع و الزامات و بایسته های نقش آفرینی ایران در این رویداد پرداخته شده است.
در ادامه دکتر موسوی ضمن اشاره به تاریخچه ایجاد مجمع حکمرانی اینترنت اظهار داشت: در عرصه حکمرانی فضای مجازی با خود تنظیم گری و انحصارگرایی اینترنت توسط شرکتی در راستای تامین منافع آمریکا روبرو می باشیم. در سالهای اخیر بکارگیری اصطلاحات چند ذینفعی و ایجاد محافلی مانند اجلاس جامعه اطلاعاتی یا مجمع حکمرانی اینترنت در حکم سوپاپ اطمینان برای تعدیل فضای انحصارگرایی اینترنت به وجود آمده اند.
مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در امور بانوان اضافه کرد: در نگاهی واقع گرایانه ترتیبات فنی–حقوقی لازمه و مقدمه دیپلماسی سایبر قدرتمند در امتداد اثرگذاری در حکمرانی فضای مجازی است که هم اکنون در کشور ما کمتر مورد توجه قرار می گیرد. باید در کنار توجه به مجامعی همچون مجمع حکمرانی اینترنت از ظرفیت سازمان هایی همچون اکو، بریکس و غیره نیز بهره برد. همین طور استفاده از مؤسسات غیردولتی و اندیشکده ها در راستای تولید گفتمان نوآورانه در این راه از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار می باشد.
امین زاده حسین در ابتدا مقدماتی در حوزه دیپلماسی سایبر و تجربیات موجود در جهان را بیان کرد و افزود: امروزه کشورهای مختلف در امتداد بکارگیری دیپلماسی سایبر اقدامات زیادی را انجام می دهند. مشارکت در کنوانسیون جرایم سایبری، سمپوزیوم تنظیم گران اتحادیه جهانی مخابرات و دیدار رؤسای جمهور کشورها با مدیران عامل شرکت های بزرگ حوزه فناوری همچون مثال های موجود در این حوزه است. در این مساله همین طور شاهد تقابل گفتمانی دو کشور ایالات متحده و چین هستیم. بگونه ای که کشور آمریکا با بکارگیری ادبیات تکه تکه شدن اینترنت بدنبال ائتلاف سازی است و در مقابل آن کشور چین با برگزاری اجلاس جهانی حکمرانی اینترنت چین با شعار اینترنت یکپارچه و احترام به قوانین ملی گفتمانی در مقابل آمریکا بوجود آورده است.
مدیر مجموعه پژوهشی زاویه با تاکید بر ضرورت نقش آفرینی در مجامع بین المللی حتی بدون وجود مقدمات فنی و حقوقی، افزود: در لزوم نقش آفرینی فعال در مجامع بین المللی هیچ شکی وجود ندارد، آن چه مهمست میزان ارزش هر کدام از این مجامع است. چنین مجامعی در حداقلی ترین حالت به عرضه ایده ها منتج شده که اتفاق مثبتی است و در این حوزه بایستی ظرفیتهای دانشگاهی، مردم نهاد و بخش خصوصی کشور فعال گردد. مطالبی مانند پشتیبانی از حقوق کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی، امنیت سایبری و ظرفیتهای توسعه و صادرات خدمات بومی فضای مجازی همچون مواردی هستند که در این مجامع می تواند توسط شرکت کنندگان ایرانی مطرح گردد.
امیر محمدی دوست در ابتدا به بیان روایتی تاریخی از حکمرانی اینترنت پرداخت و اظهار داشت: امروزه ترتیبات حکمرانی با تغییر روبرو شده و مسائل فنی اینترنت به ابزارهای فشاری در حوزه های حقوقی، اقتصادی و سیاسی تبدیل گشته است. در نگاه اول به مدل مطرح شده توسط این مجامع با ادبیات چند ذینفعی، مدلی مطلوب به نظر می آید. در این مدل باز توزیع اقتدار رخ می دهد و دولت ها سهم بیشتری از اقتدار را با سایر بازیگران تسهیم می کنند.
پژوهشگر حکمرانی فضای مجازی افزود: در چنین شرایطی حقوق بین الملل درحال تحول است. ما سه سناریوی اصلی در این حوزه پیش روی خود داریم. اول آنکه خودرا به دست سرنوشت بسپاریم و در حکمرانی جهانی موجود حل شویم. دوم آنکه با انحصار در قلعه خودمان یک حکمرانی ملی بدون توجه به حکمرانی جهانی ایجاد نماییم و سوم آنکه در نقاط مزیتی موجود به ائتلاف سازی با دیگر کشورها بپردازیم. مشکل حال حاضر کشور ما عدم مشارکت در مجامع بین المللی است. شکی در مشارکت در مجمع حکمرانی اینترنت وجود ندارد اما بایستی با تمرکز بر برخی حوزه ها به ائتلاف سازی مؤثر و هدفمند بپردازیم. کشورهایی که بتازگی نیز به آن پیوسته ایم می تواند فرصت خوبی در این حوزه ایجاد نماید.
محمدامین قاسمی ضمن اشاره به ارتباط برند سازی ملی و مشارکت در مجامع بین المللی بیان کرد: مشارکت در مجامع بین المللی می تواند راهبردی در امتداد برند سازی ملی و بهبود تصویر کشورها در حوزه حکمرانی فضای مجازی باشد. هم اکنون تصویر خوبی از حکمرانی فضای مجازی ایران در جهان وجود ندارد.
دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) اضافه کرد: در دهه اخیر آرایش جدیدی در حکمرانی جهانی فضای مجازی وجود دارد. کشور ایران نیز بایستی با ائتلاف سازی با کشورهای نوظهور این عرصه در این آرایش جدید جایگاه خودرا تثبیت کند. لازمه به جریان انداختن این قدرت جدید، ارائه یک نمایش اثرگذار می باشد. ایران در حوزه های مختلف فضای مجازی دارای حرف های نویی است که باید این گفتار را با مشارکت در مجامع بین المللی به عرصه گفتگو وارد کند. چنین فضایی منجر به ایجاد گفتمان جدید و در نهایت ایجاد قدرت برای کشور خواهد شد. اگر در قلمروی خوانش نمایشی بی حاصل پرسه زنی نماییم فقط به تقویت حکمرانی تک قطبی آمریکایی در عرصه فضای مجازی کمک کرده ایم. مجمع حکمرانی اینترنت می تواند نقطه شروع خوبی جهت گفتار آزمایی کشور برای حضور در مجامع بین المللی حوزه فضای مجازی باشد. ارائه یک نمایش هوشمندانه و غنیمت شمردن فرصت گفتگو باید در دستور کار سیاستی کشور قرار بگیرد.
محمدمهدی حبیبی ضمن اشاره به ارتباط حکمرانی و قدرت اضافه کرد: دو نوع قدرت وجود دارد. قدرت نرم به تصویرسازی می پردازد و قدرت سخت با درگیر کردن منافع و نیازها، حکمرانی را پیش می برد. دیپلماسی سایبر بسیار وابسته به قدرت شماست. اینترنت یکی از ابزارهایی است که نیازها را برطرف می کند اما سوال اینجاست که چه کسی بر اینترنت مسلط است. مجمع حکمرانی اینترنت از جهت قدرت سخت نتیجه ای برای ما نخواهد داشت و فقط می توانیم برای پیشبرد قدرت نرم خود از آن استفاده نماییم.
عضو هیات مدیره جمعیت توسعه گران فضای مجازی اظهار داشت: امروزه در دیپلماسی سایبر، شرکت های فناوری نقش به سزایی را ایفا می کنند از این روی در امتداد اتخاذ یک دیپلماسی سایبر قوی و ایجاد گفتمان خود باید به سمت جهانی کردن پلت فرم های کشور حرکت نماییم. ایجاد شرکت های فناوری بزرگ در راستای به چالش کشیدن وضعیت فعلی حکمرانی جهانی اینترنت و افزایش عمق راهبردی کشور با عنایت به ظرفیت کشورهای فارسی زبان و کشورهای همسایه باید در دستورکار کشور قرار بگیرد. همین طور با بکارگیری ظرفیت دانشگاهی و پژوهشی کشور باید به تولید و ترویج یک گفتمان جدید بپردازیم.
منبع: bbserver.ir
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب